Belangrijkste verantwoordelijkheden

Het agentschap regelt de inzet van rechtshandhavers uit de lidstaten en geassocieerde Schengenlanden, en regelt schepen, vliegtuigen en apparatuur voor grensbewaking aan de buitengrenzen wanneer extra hulp nodig is. Aanvullend op de grensbewaking zijn de operaties van Frontex ook gericht op veiligheid op zee, veiligheidscontroles, opsporings- en reddingsacties en bescherming van het milieu.

Frontex maakt een inschatting van de risico’s voor de veiligheid aan de EU-buitengrenzen. Daarbij wordt een beeld geschetst van onderliggende trends en patronen als het gaat om irreguliere migratiestromen en grensoverschrijdende criminaliteit aan de buitengrenzen. Het agentschap deelt deze bevindingen met de EU-lidstaten en de Europese Commissie en gebruikt ze voor de planning van activiteiten in de toekomst. Alle activiteiten van Frontex stoelen op een grondige risicoanalyse.

Frontex volgt continu de situatie aan de buitengrenzen van de Europese Unie. Daarbij zorgt het agentschap ook voor updates en dringende meldingen aan de lidstaten, de geassocieerde Schengenlanden, de Europese Commissie en andere agentschappen.

Het agentschap verricht jaarlijkse evaluaties van de capaciteit en mogelijkheden van de lidstaten en geassocieerde Schengenlanden om bijzondere uitdagingen aan de buitengrenzen het hoofd te kunnen bieden, waaronder migratiestromen. Frontex zet ook verbindingsfunctionarissen in EU-lidstaten in om het agentschap een goed algemeen overzicht van grenscontroles op Europees niveau te doen behouden.

Frontex ondersteunt de samenwerking van autoriteiten op het gebied van wetshandhaving, Europese agentschappen en de douane aan de zeegrenzen. Schepen en vliegtuigen die worden ingezet voor operaties verzamelen en delen ook informatie met de bevoegde diensten voor visserijcontrole, de opsporing van vervuiling op zee en de handhaving van maritieme wetgeving.

Het agentschap deelt de informatie die is verzameld aan de buitengrenzen met alle bevoegde nationale autoriteiten, Europol en andere Europese agentschappen. Daartoe behoort ook de informatie over personen die worden verdacht van betrokkenheid bij criminele activiteiten, zoals de smokkel van migranten, mensenhandel en terrorisme.

Frontex speelt een steeds belangrijker rol bij de terugkeer van mensen die niet in de Europese Unie mogen blijven naar hun land van origine. Het agentschap ondersteunt lidstaten bij het coördineren en de financiering van terugkeeroperaties, maar kan deze ook op eigen initiatief opzetten. Daarvoor kan Frontex vliegtuigen charteren en tickets boeken op lijnvluchten. Het agentschap helpt daarbij ook bij het verkrijgen van de benodigde reisdocumenten voor de terugkeer en voorziet in experts, die kunnen assisteren bij de terugkeeroperaties.

Samenwerking met landen buiten de EU en de Schengenzone maakt een integraal onderdeel uit van het mandaat van Frontex en is een van de strategische prioriteiten voor het agentschap. Om te zorgen voor een geïntegreerd Europees grensbeheer ontwikkelt en onderhoudt Frontex een netwerk van partnerschappen met de grensautoriteiten in niet-EU-lidstaten, met name de landen die aan de Unie grenzen, en ook in landen van herkomst en doortocht van migranten. Daarvoor zet Frontex in die landen ook verbindingsofficieren in.

Frontex kan op zeer korte termijn grens- en kustwachters en materieel inzetten in Europese lidstaten en geassocieerde Schengenlanden als deze aan hun buitengrenzen te maken krijgen met uitzonderlijke situaties. Lidstaten moeten ervoor zorgen dat zij op verzoek van het agentschap gezamenlijk tot 1 500 functionarissen snel in kunnen zetten via een pool.

Frontex brengt deskundigen op het gebied van grenscontrole samen met onderzoekers en vertegenwoordigers van de industrie om ervoor te zorgen dat nieuwe technologieën voldoen aan de vraag van de autoriteiten op het gebied van grenscontrole.

Frontex ontwikkelt gezamenlijke normen voor de opleiding van grens- en kustwachtpersoneel in de EU en de geassocieerde Schengenlanden. Dit moet ervoor zorgen dat wanneer reizigers een Europese buitengrens passeren zij altijd te maken krijgen met dezelfde normen en praktijken voor grenscontrole. Dit zorgt er ook voor dat grens- en kustwachters uit verschillende landen efficiënt kunnen samenwerken als zij in gezamenlijke Frontex-operaties worden ingezet.

Frontex speelt een sleutelrol bij het opzetten van het nieuwe Europese systeem voor reisinformatie en -autorisatie (ETIAS). Zodra het systeem in 2023 operationeel wordt, moeten van de visumplicht vrijgestelde reizigers uit meer dan 60 landen een ETIAS-reisautorisatie aanvragen voordat zij naar het Schengengebied in Europa kunnen reizen. Frontex is verantwoordelijk voor het hosten van de centrale ETIAS-eenheid, die 24/7 actief zal zijn om in nauwe samenwerking met de nationale eenheden van de lidstaten aanvragen te verwerken alsook reizigers en vervoerders te ondersteunen.